Upływa termin złożenia deklaracji rezydencji w Wielkiej Brytanii

Obywatele Unii Europejskiej w Wielkiej Brytanii i Brytyjczycy w czterech krajach Unii muszą do 30 czerwca złożyć wniosek o status rezydenta. Ten dzień zmieni ich życie, ale wciąż tysiące osób może go przegapić, pisze Cristina Gallardo z POLITICO

W czasie rozmów dotyczących umowy rozwodowej w sprawie brexitu, 13 krajów Unii plus Wielka Brytania postanowiło ustanowić obowiązkowy program rezydencji dla swoich obywateli mieszkających na terytoriach drugiej strony. Obywatele ci muszą złożyć wniosek w sprawie rezydencji lub ryzykować status nielegalnego migranta.
30 czerwca to termin składania wniosków w Wielkiej Brytanii, Francji, na Łotwie, w Luksemburgu i na Malcie (inne kraje mają późniejszy termin, nie ma wśród nich Polski), ale działacze na rzecz praw obywatelskich ostrzegają, że wielu, którzy są uprawnieni do ochrony na mocy brexitowej umowy o wystąpieniu z UE, nie zdaje sobie sprawy, że muszą złożyć wniosek w określonym terminie.
Do 31 maja brytyjski rząd otrzymał ponad 5,6 mln wniosków do swojego unijnego programu osiedleńczego, uruchomionego pod koniec marca 2019 r. Spośród nich 4,9 mln złożyli obywatele UE, a pozostała część pochodziła od obywateli Islandii, Liechtensteinu, Norwegii i Szwajcarii, a także od członków rodzin wszystkich tych obywateli spoza UE.
Home Office szacuje, że odpowiada to około 5,2 mln osób, ponieważ niektórzy mogli złożyć wniosek więcej niż jeden raz. Liczba ta okazała się znacznie wyższa niż oczekiwano. Ponieważ wcześniej rejestracja nie była wymagana, Home Office nie miał danych szacunkowych, ilu obywateli UE-27 wybrało życie w Wielkiej Brytanii, ale urzędnicy spodziewali się otrzymać wnioski od około 3,4 mln osób.
Obywatele Irlandii nie muszą ubiegać się o status osoby osiedlonej, ponieważ są objęci Wspólną Strefą Podróżowania.
To niedoszacowanie liczby obywateli UE mieszkających w Wielkiej Brytanii jest szczególnie wyraźne wśród narodowości takich jak Bułgarzy, Włosi, Portugalczycy, Rumuni i Hiszpanie. Szacunkowa liczba Rumunów kwalifikujących się do uzyskania statusu rezydenta w Wielkiej Brytanii wynosiła 400 tys. osób, ale ponad 800 tys. złożyło już wnioski w ramach brytyjskiego systemu.
Francuski program, uruchomiony w październiku 2020 r. po opóźnieniu spowodowanym pandemią koronawirusa, do końca kwietnia otrzymał około 125 tys. wniosków.
Brytyjski rząd skarżył się UE, że niektóre kraje we Wspólnocie nie dołożyły odpowiednich starań, aby zareklamować swoje programy pobytowe.
Mając zaledwie kilka dni do ostatecznego terminu, aktywiści starają się dotrzeć do najbardziej narażonych grup, w tym dzieci i osób starszych, pacjentów z demencją, bezdomnych, ofiar przemocy domowej i współczesnego niewolnictwa, osób ze słabą znajomością języka oraz pracowników zatrudnionych na czarno lub wykonujących nisko płatne prace w odległych miejscach, takich jak farmy.
W przypadku programu brytyjskiego istnieje dodatkowa grupa: opiekunowie z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego, którzy opiekują się brytyjskim dzieckiem lub osobami nieporadnymi. Są to często rodzice brytyjskich dzieci, pochodzących z Nigerii, Gwinei i Pakistanu.